Gan nhiễm mỡ là gì?

Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ chất béo trong gan, thường do chế độ ăn uống không lành mạnh, lối sống ít vận động hoặc một số bệnh lý liên quan. Khi lượng mỡ trong gan vượt quá 5-10% trọng lượng gan, nó có thể gây ra viêm gan, xơ gan và làm suy giảm chức năng gan nghiêm trọng. Để kiểm soát bệnh, người mắc gan nhiễm mỡ cần chú ý đặc biệt đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tránh những thực phẩm sống dễ gây hại.

Vì sao thực phẩm sống không tốt cho người bị gan nhiễm mỡ?

Thực phẩm sống có thể chứa vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc các chất độc hại mà gan phải hoạt động nhiều hơn để xử lý. Điều này gây áp lực lên gan và làm cho tình trạng gan nhiễm mỡ trở nên trầm trọng hơn. Ngoài ra, thực phẩm chưa qua chế biến có thể chứa các chất béo khó phân giải, làm tăng nguy cơ viêm gan và tổn thương tế bào gan.

Dưới đây là những thực phẩm sống mà người bị gan nhiễm mỡ nên tránh.

1. Hải sản sống

Hải sản sống như tôm, cua, cá, hàu, ốc thường chứa nhiều vi khuẩn và ký sinh trùng như Vibrio vulnificus, Hepatitis A (virus viêm gan A) có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng.

Tác hại của hải sản sống đối với gan nhiễm mỡ

• Dễ nhiễm khuẩn: Khi gan suy yếu, hệ miễn dịch cũng suy giảm, khiến người mắc gan nhiễm mỡ dễ bị nhiễm trùng từ vi khuẩn trong hải sản.
• Chứa kim loại nặng: Một số loại hải sản sống có thể chứa methylmercury, một kim loại nặng có thể làm suy giảm chức năng gan.
• Tăng nguy cơ viêm gan: Hàm lượng vi khuẩn cao có thể gây viêm gan, làm trầm trọng hơn tình trạng gan nhiễm mỡ.

Thay thế bằng gì?
Người mắc gan nhiễm mỡ nên ăn hải sản được chế biến kỹ như hấp, luộc hoặc nấu chín để đảm bảo an toàn cho gan.

2. Thịt sống hoặc tái

Thịt bò tái, thịt lợn sống, thịt gà chưa nấu chín hoặc các món ăn như bò tái chanh, thịt ngựa sống, sushi cá sống đều là những thực phẩm gây nguy hiểm cho người bị gan nhiễm mỡ.

Tác hại của thịt sống đối với gan

• Nhiễm khuẩn Salmonella, E. coli: Những vi khuẩn này có thể gây nhiễm trùng đường tiêu hóa, tạo thêm gánh nặng cho gan.
• Chứa ký sinh trùng: Một số loại thịt sống chứa sán dây, sán lá gan, khi vào cơ thể có thể gây viêm gan, làm tổn thương tế bào gan.
• Tăng cholesterol: Thịt đỏ chứa nhiều chất béo bão hòa, làm tăng tích tụ mỡ trong gan.

Thay thế bằng gì?
Người bị gan nhiễm mỡ nên ăn thịt nạc đã nấu chín, hạn chế thịt đỏ và ưu tiên thịt trắng như gà, cá nấu chín.

3. Rau sống và gỏi làm từ thực phẩm sống

Các món ăn như gỏi cá, nộm bò tái chanh, rau sống ăn kèm bún phở đều có thể chứa nhiều vi khuẩn có hại cho gan.

Tác hại của rau sống đối với gan

• Dễ nhiễm thuốc trừ sâu: Một số loại rau sống có thể chứa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, khiến gan phải làm việc nhiều hơn để đào thải chất độc.
• Chứa vi khuẩn, ký sinh trùng: Nếu rau không được rửa sạch kỹ, vi khuẩn như E. coli, Salmonella có thể gây viêm gan.
• Gây rối loạn tiêu hóa: Người bị gan nhiễm mỡ dễ gặp các vấn đề về tiêu hóa, và rau sống có thể làm tăng nguy cơ tiêu chảy, đầy bụng.

Thay thế bằng gì?
Nên ăn rau đã nấu chín, luộc hoặc hấp để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn và tốt cho hệ tiêu hóa.

4. Trứng sống hoặc chưa chín kỹ

Trứng sống có thể chứa vi khuẩn Salmonella, dễ gây nhiễm trùng đường ruột và làm suy yếu chức năng gan.

Tác hại của trứng sống đối với gan nhiễm mỡ

• Gây viêm gan: Trứng sống có thể chứa vi khuẩn gây viêm gan, làm bệnh trở nên trầm trọng hơn.
• Khó tiêu hóa: Lòng trắng trứng sống có chứa avidin, một chất ức chế hấp thu biotin, gây thiếu hụt vitamin B7 và ảnh hưởng đến chuyển hóa chất béo trong gan.

Thay thế bằng gì?
Người bị gan nhiễm mỡ nên ăn trứng luộc chín, không nên ăn trứng lòng đào hoặc trứng sống.

5. Sữa tươi chưa tiệt trùng

Sữa tươi chưa qua tiệt trùng có thể chứa vi khuẩn Listeria, gây nhiễm trùng và làm suy giảm chức năng gan.

Tác hại của sữa chưa tiệt trùng đối với gan

• Dễ gây nhiễm trùng: Vi khuẩn trong sữa chưa tiệt trùng có thể gây viêm gan, làm tăng tổn thương gan.
• Tăng cholesterol: Sữa nguyên kem chưa tiệt trùng có thể chứa nhiều chất béo bão hòa, làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ.

Thay thế bằng gì?
Nên sử dụng sữa tiệt trùng, sữa ít béo hoặc sữa thực vật như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân để tốt cho gan.

6. Các loại cá có nguy cơ nhiễm thủy ngân cao

Cá sống như cá ngừ, cá kiếm, cá mập thường chứa nhiều methylmercury, một chất độc có thể làm tổn thương tế bào gan.

Tác hại của cá chứa thủy ngân đối với gan

• Gây tổn thương gan: Methylmercury làm tăng gánh nặng cho gan khi chuyển hóa chất độc.
• Tích tụ chất béo trong gan: Cá có hàm lượng chất béo bão hòa cao có thể làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ.

Thay thế bằng gì?
Nên ăn cá nước ngọt ít nhiễm thủy ngân như cá rô phi, cá hồi nuôi hữu cơ, cá basa nấu chín.

Gan nhiễm mỡ là bệnh lý phổ biến nhưng có thể kiểm soát bằng chế độ ăn uống hợp lý. Để bảo vệ gan, người bệnh cần tránh các thực phẩm sống như hải sản sống, thịt tái, rau sống, trứng sống, sữa chưa tiệt trùng và cá có nguy cơ nhiễm thủy ngân cao. Thay vào đó, nên ăn thực phẩm nấu chín, rau luộc, sữa tiệt trùng và cá ít nhiễm độc để giảm gánh nặng cho gan và cải thiện sức khỏe.

Lưu ý: Nếu bạn bị gan nhiễm mỡ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn uống phù hợp.